چهل سال از همبستگی و اتحاد برای داشتن انقلاب می گذرد.

کربلا، کانون نیک بختی و سعادت بود، حتی برای آنان که پیشینه خوشی نداشتند برخی با لطف الهی، عاقبت نیک را از محفل حسین علیه السلام ستاندند و خون خویش را با خون پاکان و اولیا در هم آمیختند و درخت دین را استوار ساختند. پاداش بازگشت و توبه آنان، شهادتی بود که حسین علیه السلام به آنان عطا فرمود.
سرآمد ره یافتگان و بزرگ همتانی که ابتدا در مقابل حق قرار گرفتند و بنای جنگ و نزاع با امام حسین علیه السلام را داشتند اما با تحول درونی به اصحاب امام حسین علیه السلام پیوستند و تا آن جا پیش رفتند که در رکابش شربت شهادت نوشیدند « حربن یزید ریاحی » می باشد که در آغاز، فرماندهی بخشی از نیروهای دشمن را بر عهده داشت و در جهت مأموریت خود، راه را بر امام بست و مانع از ادامه حرکت آن حضرت شد تا آن جا که این چنین مورد عتاب و خطاب امام حسین علیه السلام واقع شد: ثکلتک أمّک ؛(1) مادرت به عزایت بنشیند.
اما وقتی متوجه شد که تصمیم جدی بر کشتن و جنگ با امام حسین علیه السلام است و
عمر سعد عزم راسخی دارد بر جنگ تمام عیاری که آسان ترین آن جدا شدن سرها و قطع شدن دست ها است و از سویی با نغمه استغاثه امام حسین علیه السلام مواجه شد که، هَلْ من مغیث یرجو اللّه فی إغاثتنا ؟ تحوّلی آتشین در حرّ بن یزید ریاحی ایجاد شد که از دنیا دست شست و با زیرکی خاصی، خود را به حسین علیه السلام رسانید و با اظهار پشیمانی از کرده خود، از آن جناب خواست توبه او را بپذیرد و به وی اجازه دهد تا در رکابش به ستیز و نبرد با یزیدیان بپردازد. امام حسین علیه السلام، که مظهر هر نوع کرامت و بزرگی منشی و صفای باطن بود، توبه آن نادمِ به خدا روی آورده را پذیرفت و به این صورت، مسیر شقاوت و بدبختی را به سعادت ابدی مبدل ساخت.
به همراه حرّ، سه نفر دیگر، یعنی فرزندش بکیر و برادرش مصعب و غلامش عروه به امام و جبهه حق ملحق شدند .(2)
حرّ در آستانه شهادت نغمه خوشی به گوش حق شنوایش رسید که از حلقوم محبت خدا حسین بن علی علیه السلام بر می آید، آن هم در حالی که سرش را در دستان آن حضرت علیه السلام دید که می فرماید:
أنتَ الحرّ کما سَمَّتْک أُمُّک، وأنتَ الحرُّ فی الدنیا، وأَنت الحرُّ فی الآخرةِ ؛(3)
تو آزادی، همان گونه که مادرت تو را آزاد نامید، تو در دنیا و آخرت آزاد هستی.
و چه سعادتی از این بالاتر که امام معصومی چونان حسین بن علی علیه السلام او را حرّ دنیا و آخرت بخواند ! و سعادت بالاتر، آن که امام حسین علیه السلام وقتی بر بالین او آمد چون دید از سر مجروح « حرّ » خون جاری است با دستمال مخصوص خود سر او را بست و او را با همان دستمال مبارک بر پیشانی بسته، دفن کردند .(4)
یکی دیگر از کسانی که در پرتو نهضت عاشورا و هدایت حسینی علیه السلام توفیق دگرگونی روحی و ره یافتگی به سوی عزت و سعادت ابدی پیدا کرد « زهیربن قین » است. از بررسی تاریخ عاشورا به دست می آید که امام حسین علیه السلام پیکی را به سوی زهیر بن قین اعزام و او را به سوی خود دعوت کرده بود، اما آمادگی کامل را برای بار یافتن به محضر حسین علیه السلام را نداشت تا این که در مسیر کربلا با امام حسین علیه السلام همراه شد و امام علیه السلام او را به همراهی در فکر نیز فرا خواند. او که به عثمانی بودن مشهور بود، باز تمایلی به همراهی نداشت، اما به توصیه سعادت زای همسرش به نام « دُلْهَم » نزد امام علیه السلام رفت و در آن جا دگرگون شد و به سپاه آن حضرت علیه السلام پیوست و در نهایت به شهادت رسید. او در لشکر امام حسین علیه السلام جایگاه رفیعی پیدا کرد به طوری که به عنوان فرمانده میمنه و جناح راست لشکر حسین علیه السلام انتخاب شد و بدین سان سعادت را برای خود به ارمغان آورد .(5) امام بر بالین زهیر نیز حاضر شد جمله ای فرمود که حاکی از عمق ایثار و از جان گذشتگی اوست و آن این که: « خداوند تو را در پیشگاه قرب خود جای می دهد و قاتل تو را لعنت کند .»(6)
راستی کناره گیری از اردوگاه حق و فضیلت حسینی و اکراه از پیوستن به او در آغاز کجا ؟ وقبول فرماندهی بخشی از لشکر و آمادگی برای هزاران بار کشته شدن در رکاب آن حضرت کجا ؟ زهی سعادت که نصیب مردان خدا می شود !
چهره های دیگر در این نهضت به بارگاه حسین علیه السلام راه یافتند که از چهره های زیر می توان به عنوان ره یافتگانی یاد کرد که بیشتر آنان در شب و روز عاشورا به امام حسین علیه السلام پیوستند و سرانجام نیز به فیض شهادت نایل گشتند:
بکر بن حیّ؛ حارث بن امرء القیس؛ ضرغامة بن مالک؛ عمرو بن صبیعه؛ جابر بن حجاج؛ جوین بن مالک؛ حلاس بن عمر؛ زهیر بن سلیم؛ عبد الرحمن بن مسعود؛ دگرگونی روحی و ره یافتگی به سوی عزت و سعادت ابدی پیدا کرد « زهیربن قین » است. از بررسی تاریخ عاشورا به دست می آید که امام حسین علیه السلام پیکی را به سوی زهیر بن قین اعزام و او را به سوی خود دعوت کرده بود، اما آمادگی کامل را برای بار یافتن به محضر حسین علیه السلام را نداشت تا این که در مسیر کربلا با امام حسین علیه السلام همراه شد و امام علیه السلام او را به همراهی در فکر نیز فرا خواند. او که به عثمانی بودن مشهور بود، باز تمایلی به همراهی نداشت، اما به توصیه سعادت زای همسرش به نام « دُلْهَم » نزد امام علیه السلام رفت و در آن جا دگرگون شد و به سپاه آن حضرت علیه السلام پیوست و در نهایت به شهادت رسید. او در لشکر امام حسین علیه السلام جایگاه رفیعی پیدا کرد به طوری که به عنوان فرمانده میمنه و جناح راست لشکر حسین علیه السلام انتخاب شد و بدین سان سعادت را برای خود به ارمغان آورد .(7) امام بر بالین زهیر نیز حاضر شد جمله ای فرمود که حاکی از عمق ایثار و از جان گذشتگی اوست و آن این که: « خداوند تو را در پیشگاه قرب خود جای می دهد و قاتل تو را لعنت کند .»(8)
راستی کناره گیری از اردوگاه حق و فضیلت حسینی و اکراه از پیوستن به او در آغاز کجا ؟ وقبول فرماندهی بخشی از لشکر و آمادگی برای هزاران بار کشته شدن در رکاب آن حضرت کجا ؟ زهی سعادت که نصیب مردان خدا می شود !
چهره های دیگر در این نهضت به بارگاه حسین علیه السلام راه یافتند که از چهره های زیر می توان به عنوان ره یافتگانی یاد کرد که بیشتر آنان در شب و روز عاشورا به امام حسین علیه السلام پیوستند و سرانجام نیز به فیض شهادت نایل گشتند:
بکر بن حیّ؛ حارث بن امرء القیس؛ ضرغامة بن مالک؛ عمرو بن صبیعه؛ جابر بن حجاج؛ جوین بن مالک؛ حلاس بن عمر؛ زهیر بن سلیم؛ عبد الرحمن بن مسعود؛

1. . شمس الدین، انصار الحسین، ص 37.
1. معالم المدرستین، ج 3، ص 88.
2.مع الحسین فی نهضته، ص 214.
3.بحار الانوار، ج 45، ص 14.
4.معالی السبطین، ج 1، ص 368.
5. شمس الدین، انصار الحسین، ص 37.
6.بحار الانوار، ج، 45، ص 26.
7.محسن امین عاملی، اعیان الشیعه، ج 1، ص 612.
8.ابصار العین، ص 159.
9.سید ابراهیم زنجانی، وسیلة الدارین، ص 156.
منبع:کتاب فلسفه و عوامل  جاودانگی نهضت کربلا نوشته ابولفضل بهشتی ص200الی203